وبلاگ شخصی محمدرضا اسلامی |
در مسیر زاینده رود
در مسیر زاینده رود تصویرگر زیباترین جلوه های شب و روز سپاهان بود . این شاید مهمترین مشخصه این سریال بود. منازلی که بخش مهمی از داستان در آن اتفاق افتاد از منازل سنتی و با معماری قدیمی ایرانی بود. جدای از داستان سریال، این اثر تلاشی بود برای به تصویر کشیدن معماری و هنر ایرانی و اینکه زندگی ، حتی زندگی لوکس یک تاجر بزرگ هم ، می تواند در متن خانه های با معماری سنتی ایرانی در جریان باشد. (۱)
به شخصه خود را از شیفتگان اصفهان و سابقه شگفت هنر ایرانی-اسلامی در این شهر مروارید نشان می دانم . یکی از آرزوهای دائمی ام و دیرنه ام همواره قدم زدن در میان آثار ارجمند این شهر بوده است . اینکه بتوانم در مجالی واسع ساعتها بنشینم و کتیبه های خطاطی مسجد امام اصفهان را ببینم و در دیدن کاشی کاری های استادانه و رنگ رنگ مسجد شیخ لطف اله پرواز کنم به آسمانهای هنر ایرانی .
دیدن سریال های ماه رمضان شاید در خارج از کشور، لطف و حلاوت بیشتری دارد . باید هر قسمت را فردای پخش از تلویزیون ایران ، از اینترنت دانلود کرد و هنگام افطار دید تا کمی حال و هوای افطارهای ایران را به خاطر بنشاند . در ابتدای ماه که تعدد نام سریال ها را دیدیم نام "در مسیر زاینده رود" به خاطر نام کارگردانش جلب توجه می کرد . حسن فتحی با کارهای فاخرش و نوع ادبیات خاصی که در متن دیالوگ ها به کار می گیرد به نحوی یادآور کارهای مرحوم علی حاتمی است برای دوستداران ادب و هنر ایرانی . هر چند در فیلمنامۀ این کار اخیر حسن فتحی، مشکلات و ضعف های اساسی وجود داشت، و نوعی شتابزدگی در کل کار محسوس بود، اما بازهم کاری دیدنی بود که پرداخت های قوی ای را در برخی از مفاهیم انجام داده بود . توجه به موضوع عصبانیت در مناسبات میان مردم ما، شهرت و آفات شهرت ، مشکلات ازدواج سریع و حساب نشده ، پدیده دلال ها در فوتبال کشور،حاشیه های فوتبال در ایران، موضوع خون بس و ... از جمله مفاهیمی بود که در متن کار به آنها توجه شده بود. لیکن اشکال اساسی فیلمنامه مسئله تغییر ناگهانی شخصیت اصلی سریال (پدر خانواده ) بود . اینکه چطور ممکن است یک پدر که با فرزند خودش مشکل داشته و او را از خانه خود رانده و ترد کرده بوده ، پس از کشته شدن فرزندش ، با رافتی ویژه نه تنها قاتل را بخشیده که او را فرزندخوانده خود کرده و ترتیب ازدواجش را نیز برای عید فطر فراهم سازد(!؟). این میزان تغییرات شخصیتی، امری دور از ذهن و حتی دور از واقعیات انسانی است .
همچنین در انتهای سریال سرنوشت برخی از شخصیت های حاضر در فیلمنامه مشخص نشد. مثلا پسر عموی عاشق و شیدا در متن اتفاقات گم شد ! یا اینکه دلال زرنگ فوتبال (گرکانی) خیلی ساده کارش به پلیس رسید .
همچنین در این کار فتحی، انواع و اقسام مختلفی از خانواده های مسئله دار ایرانی ردیف شده بود. خانواده هایی که همه به نحوی با موضوع طلاق سر و کاری داشتند. آیا منظور فتحی اشاره به وجود مشکلات ساختاری و آسیب های متعدد در متن خانواده های ایرانی و جامعه امروز است ؟...
در مجموع با وجود ضعف های مورد اشاره این کار -نه در حد سایر کارهای حسن فتحی- امّا کاری دیدنی بود.
۱- در خبرها آمده بود که : رئیس شورای شهر اصفهان گلایه کرده و در جلسه شورای شهر دلخوری خود از اینکه لهجه برخی از بازیگران سریال درست و حسابی اصفهانی نبوده را، اعلام نموده است . خوب العجب از این مدیران اصفهان . سریالی که اساساً جدای از موضوع داستان و فیلمنامه خود، تک تک سکانسها و صحنه هایش "نمایش اصفهان بود" و جلوه گری هنر و تمدن ایرانی در اصفهان، و در این باب برای برخی حتی کلافه کننده شده بود (خصوصا برای شیرازی ها!) مورد گلایه مدیران اصفهانی هم قرار می گیرد . این گلایه باعث شد تا تهیه کننده سریال آقای اسماعیل عفیفه به طور رسمی در مطبوعات از مردم شهر اصفهان عذرخواهی کند که ببخشید که هر چه در توان داشتیم گذاشتیم تا شهر شما را به زیباترین جلوه هایش تصویر پردازی کنیم ولی لهجه خوب از آب در نیامد و خلاصه ما شرمنده شمائیم .( لینک خبر )
خوب این نحوه برخورد همان حکایت "دست پیش گرفتن و پس نیفتادن است". اساسا در جریان توسعه کشور طی سالهای اخیر، گویی جایگاه و سهم اصفهان متناسب با همین منش و نحوه برخورد بوده . واقعیت این است که در جریان توسعه کشور طی سالهای گذشته، اتفاقی که در اصفهان رخ داد عمیق تر و جدی تر از توسعه حتی درتهران صورت گرفته . این چیزی است که ممکن است به نظر نیاید . در نظر اول ممکن است چنین گمان شود که همچون بیشتر کشورها، اهتمام اصلی در امر توسعه، در پایتخت صورت گرفته ، اما واقعیت چیزی غیر از این بوده است . واقعیت این است که طی این سالها پرداختن به توسعه در اصفهان به شکلی بوده که کارهایی بسیار اساسی تر و جدی تر از آن چیزی که در پایتخت اتفاق افتاده، در آنجا صورت پذیرفته است. تمرکز جدی صنابع زیربنایی و مادر در مجاورت این شهر ، توسعه حیرت آور شبکه حمل و نقل اصفهان ، اجرای بزرگراه کمربندی تحسین برانگیز در پیرامون شهر و ...
زیبنده آن بود که جناب رئیس شورای شهر علاوه بر انتقاد از ضعف لهجه ها در این سریال ، از تهیه کننده و کارگردان به خاطر این پرداخت دقیق و ظریفی که از جلوه های تاریخی شهر در کار خود داشته اند ، تشکر جدی می کرد.
* قصد نگارش متنی در خصوص این کار اخیر جناب حسن فتحی بود که به دلیل محدودیت زمان این امکان آنگونه که باید فراهم نشد . نوشتار مذکر نیز با تاخیر و به رغم گذشت زمان، بارگذاری شد .
** صحبت های حسن فتحی در خصوص سریال را در خبر آنلاین مطالعه فرمائید: (لینک خبر)
![]() |
POWERED BY BLOGFA.COM |
![]() |