تعطیلات در ژاپن

 هفته گذشته مقارن بود با تعطیلات Golden Week در ژاپن .^(۱) در ابتدای ماه می (May) یک تعطیلی سه روزه در کشور هست که چون به شنبه و یکشنبۀ آخر هفته متصل می شود آنرا گلدن ویک (هفتۀ طلایی ) می نامند. شاید بی مناسبت نیست این نامگذاری ، چرا که ابتدای ماه مِی به تقویم ایرانی مقارن است با اواسط اردیبهشت ماه که بهترین روزهای بهارست و اوج لطافت و اعتدال هوا . بنابراین سفر در چنین ایامی باید هم یک "فرصت طلایی" باشد .  

تعداد روزهای تعطیل را در تقویم ژاپن حساب می کردم . بجز روزهای تعطیل آخرهفته (شنبه و یکشنبه)، پانزده مناسبت جهت تعطیلی در تقویم ژاپنی هست و لذا ۱۵ روز تعطیل ، اضافه بر تعطیلی آخر هفته، در تقویم قید شده است . این موضوع تعداد روزهای تعطیل در تقویم ایرانی امسال ۱۶ روز است اگر که آخر هفته "پنجشنبه و جمعه" را تعطیل بدانیم ( که ادارات در تهران چنین است ) ؛ و ۱۹ روز است اگر که پنجشنبه را روز کار بدانیم ( که برای ادارات در شهرستانها چنین است ). لذا تعطیلات رسمی در ایران چندان هم بیشتر از تعطیلات رسمی در ژاپن نیست.^(۲) 

ژاپنی ها به مسافرت بسیار علاقمندند و خصوصاً سفر به کشورهای دیگر را بسیار دوست دارند . بسیاری از دانشجوها در کنار تحصیل دانشگاه، به "کار پاره وقت" (アルバイト )مشغول می شوند تا پس از چند ماه با پس انداز پول کار پاره وقتشان، بتوانند در تعطیلات بین ترم ها به کشورهای دیگر سفر کنند. هر بار که ترم تمام می شود می بینی که چندین نفر از بچه ها به کشورهای مختلف رفته اند و سوغات سفر را در آغاز ترم جدید بر روی میز وسط لابراتوار گذاشته اند و البته باید خاطر نشان کرد که در این میان ژاپنی ها علاقه حیرت آوری به سفر به "مصر" دارند. مصر این سرزمین با تاریخ کهن، مقصد بسیاری از سفرهای مردم ژاپن است. فلذا گلدن ویک، فرصت مناسبی برای سفر به دیگر کشورها محسوب می شود . حسب اتفاق در تعطیلات گلدن ویک امسال "تاکانوری اکویاما" از فارغ التحصیلان رشته مهندسی عمران دانشگاه ما که در یک شرکت ساختمانی در اوساکا مشغول به کار است، برنامه سفر به ایران را تدارک دیده بود و عازم دیدار تهران و اصفهان شد . همزمان دو تن از اساتید گروه سازه دانشگاه نیز به جهت شرکت در سمیناری به دعوت شرکت ایران توحید و مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن به جهت بحث و تبادل اطلاعات در خصوص سازه های فولادی به تهران رفتند . مشتاق بودم تا بعد از بازگشت از ایران، دیده ها و شنیده های این دوستان را بشنوم . اینکه در کشور چه دیدند و چه احساس کردند . این تعطیلی فرصتی بود که بتوانم کشورم را از منظر این دوستان ببینم.

تاکانوری اُکویاما می گفت دو چیز در سفر به ایران برایم خیلی عجیب بود و به نحوی غیر قابل پیش بینی بود. اول بزرگی شهر تهران که خیلی بزرگ تر از آن بود که در تصوّرم بود . دوم مهربانی خیلی زیاد مردم ایران. در تهران در هتلی در خیابان لاله زار ساکن شده بود (!؟) و می گفت با مترو از لاله زار تا تجریش رفته تا بتواند متروی تهران را هم از نزدیک ببیند . در اصفهان در هتلی مجاور دانشگاه هنر ساکن شده بود و بازدید مفصلی هم از دانشگاه هنر انجام داده بود. پرسیدم ماندگارترین تصویر ذهنی ات از ایران چیست ؟ گفت: یکی دیدن سی و سه پل و دیگری این عکس زیر . زمانی که در بازار اصفهان قدم می زدم یکی از انشعابات عمود بر مسیر بازار، راه ورود به فضایی بود که حوض آب در وسط ، و باغچه و درختها در کنار آب بودند . «این ورودی زیباترین تصویری است که از ایران در ذهنم مانده. درگاهی که از آن ورود پرتو نور و حوض وسط حیات دیده می شد.» منظور اکویاما از "فضای مجاور بازار" ، تیمچه هایی است که در کنار بازار ساخته شده و گویی آن احساس شرقی،ایرانی که در طراحی این فضاها وجود دارد به او منتقل شده بود که اینطور با اشتیاق از زیبایی ورود نور به فضای بازار و حوض آب واقع در وسط تیمچه صحبت می کرد. گفتم ایکاش نوبتی هم بتوانی بازار وکیل و «سرای مشیر» در مجاورت آن را ببینی. 

با دکتر هیساشی نامبا صحبت داشتم و از سفرش به تهران و دوبی تعریف کرد. از احوال ایران پرسیدم . گفت چون سفر به منظور سمینار علمی بوده و مابقی وقت سفر هم به بازدید از چند پروژه ساختمانی پر شده بود نتوانستم زندگی روزمره مردم تهران را ببینم . اما در این بازدیدها چند نکته برایم خیلی عجیب بود .اول اینکه متوجه شدم قیمت هر متر ساختمان در ایران با ژاپن تفاوت زیادی ندارد . یعنی قیمتی که مردم شما برای یک متر ساختمان می پردازند خیلی کمتر از ژاپن نیست.  به من گفته اند قیمت یک متر ساختمان در تهران حدود ۱۵۰۰ دلار است . در ژاپن این قیمت بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار است . پس چرا کیفیت ساختمانها اینقدر از ژاپن پائینتر است ؟ در پروژه هایی که دیدم ایرادات جدی به کیفیت کار وارد بود.  موضوع دیگری که برایم خیلی عجیب بود مدت اجرای ساختمانها بود . از چند پروژه بازدید کردم که "چند سال است" در دست اجرا بودند. برای یک ساختمان اجرای بیشتر از شش ماه بی معنی است . از برج میلاد بازدید کردم و به ما گفتند ساخت برج میلاد حدود ۱۲ سال طول کشیده . چطور ممکن است یک پروژه دوازده سال طول بکشد (؟؟!)   

از دوبی پرسیدم . می گفت برخلاف شنیده هایش و بر خلاف انتظارش دوبی هنوز پر رونق بود و پروژه های ساختمانی زیادی هنوز در حال اجرا بوده است . از چند پروژه بازدید کرده بود و این در حالی بوده که تصور ذهنی اش رکود کلیه طرحهای ساختمانی در دوبی بوده است . گفتم رُکود اقتصادی در دوبی درست است اما این تصور شما از اینکه همه چیز راکد شده باشد تصور درستی نبوده . واقعیت این است که رونق پروژه ها مانند سابق نیست .

..... 

به هر حال این تعطیلات هم گذشت همچون سایر روزهای این بهار که به سرعت پنجاه روز از آن گذشت.

********************

۱- علاوه بر تعطیلات Golden Week در ماه می ، یک تعطیلی Silver week سه روزه هم در ماه سپتامبر هست!

۲- این محاسبه مربوط به تعطیلاتِ "رسمی " است . اما در خصوص تعطیلات غیر رسمی ، یعنی اتصال روزهای بین التعطیل به روز تعطیل اظهار نظر کردن سخت است .