مُناجات شعبانیه

***********

۱ - روزها، این روزهای عجیب ، به سرعت می گذرد و باوجود همه آنچه در حال رخداد است باز گردش زمین ما را در مجاورت رمضان قرار داده است. همیشه عبور سریع روزها، این بیت زیبای دفتر اول مثنوی مولوی را به ذهن می آورد:

 ۲- برخی از تعابیر در مناجات ها و ادعیه انصافاً شگفت است. نحوه خاصی از گفتگوی با پروردگار است. جملاتی که برخی اگر از کلام معصوم نبود شاید اجازه چاپ نمی یافت ! در این میان برخی از این مناجاتهای صمیمانه را حاتمی کیا به شکل زیبایی در برخی از فیلمهایش به تصویر کشیده . در فرازی از دعای پرشکوه ابوحمزه ثمالی ، حضرت سجاد عارفانه و عاشقانه و پرشکوه با معبود چنین می گوید :

" کجاست رحمت واسعه ات؟! کجاست فضل عظیمت ؟ کجاست احسان قدیمت؟ کجاست غیاث سریعت ؟ کجاست گشایش نزدیکت ؟ کجاست کرمت ؟!..."^(۱)

جلوه ای از این گفتگویِ زیبا را از زبان "سعید"  در کنار رود راین در از کرخه تا راینِ حاتمی کیا را همه به یاد دارند . پرداختی فوق العاده از شِکوایی در نهایت صمیمیت ...  یا صحنه غروب خوزستان و مناجات های پرستویی را در "به نام پدر".

جالب اینجاست که در مناجاتهای پانزده گانه (خَمس عَشر) نیز که هر یک نام مخصوصی دارد ، مناجاتی تحت عنوان " مناجاتُ الشّاکین" داریم . مناجات افراد شاکی ! مناجاتی مخصوص آنها که در دل گلایمندند...

این چگونه سخن گفتن با " او" را بسیار به ما آموخته اند . دعاهایی در اختیار داریم که صِرف مطالعه ترجمۀ فارسی شان هم حتی شورانگیز و شعف انگیز است. مروری بر ترجمه فارسی دعای عرفه یا ابوحمزه ثمالی می تواند ما را به افق های زیبایی از نحوه مناجات و سخن گفتن با "او" رهنمون سازد.

***************

۳- مناجات شعبانیه مناجاتی است کوتاه ، عارفانه و با مضامینی بسیار عمیق که روح را  حداقل برای دقایقی از این خاکِ پرهیاهوی و شلوغ  بالا می برد و سکوتی ژرف در روح پدیدار می نماید . این نجوای عاشقانۀ کوتاه چون عطری ناب می ماند که به تعبیر حافظ "مقبول طبعِ مردمِ صاحبنظر" می افتد. بی سبب نیست که حضرت روح الله هم بسیار بسیار بر غور در این میراث ارجمند بجامانده از معصومین تاکید داشته اند . طبع بلندی چون طبع "روح الله" باید هم زیباگزین و خوبترین پسند باشد.

***************

۴- جمله ای از این مناجات در ذهن چه ماندگار می ماند : "خدایا از تو بعیده که منو در حاجتی که عمرم رو بر اون صرف کردم ناامید بازگردانی ...اصلا راجع به تو اینطور فکر نمی کنم"

  إلهي ما أَظُنُّك تَرُدُّني في حاجَةٍ قَد أَفنَيتُ عُمري في طَلَبِها مِنك

(حتی اگر از بیان خودمانی بگذریم ترجمه دقیق هم، این صمیمیت در گفتار را می رساند  :)

خدايا گمان ندارم كه مرا بازگردانى در مورد حاجتى كه عمر خويش را در خواستن آن از تو سپرى كردم...

 ای مهربانترین بر این خوش گمانی من به تو ، ناامیدی و یأس را مسلّط منما ! 

۵ - این روزها ، این روزهای عجیب ، به سرعت در حال گذار است و غبار ایّام و هیاهوی روزگار ،دیده ها و شنیده ها ، شفافیت قلب و روح را می خراشد ....

دیدۀ بخت به افسانۀ او شد در خواب

کو نسیمی ز عنایت که کند بیدارش؟؟        _حافظ

۱-تعابیری شگفت در این فراز دعای ابوحمزه وجود دارد... يا عَظيمَ الْمَنِّ يا قَديمَ الاْحسانِ اَيْنَ سِتْرُكَ الْجَميلُ ؟ اَيْنَ عَفْوُكَ الْجَليلُ ؟ اَيْنَ فَرَجُكَ الْقَريبُ ؟ اَيْنَ غِياثُكَ السَّريعُ ؟ اَيْنَ رَحْمَتُكَ الْواسِعَةُ ؟ اَيْنَ عَطاياكَ الْفاضِلَةُ ؟ اَيْنَ مَواهِبُكَ الْهَنيئَةُ ؟ اَيْنَ صَنائِعُكَ السَّنِيَّةُ ؟ اَيْنَ فَضْلُكَ الْعَظيمُ ؟ اَيْنَ مَنُّكَ الْجَسيمُ ؟ اَيْنَ اِحْسانُكَ الْقَديمُ ؟ اَيْنَ كَرَمُكَ يا كَريمُ ؟؟؟