زندگی در کنار کوه آتش فشان

خانواده ما ، سالهاست که در کنار این کوه و در دامنه آن زندگی کرده اند .

از سالهای کودکی و خردسالی همیشه و همیشه وقتی به فراز قله این کوه نگاه می کردم می گفتم بالاخره روزی خواهد غرید و روزی عاقبت خشم این ساکتِ رازآلود را خواهم دید...

و بالاخره دیدم .

و بالاخره این کوه عصبانی شد و بالاخره غرید و پاره های سنگ گداخته و گدازه و غبار را از درون سینه اش به بیرون پرتاب کرد و اینها همه بر سر من و خانواده من نازل شده ....

من سالها همیشه با خود می پرسیدم :آیا فردا عصبانی خواهد شد ؟ آیا فردا فرود آمدن گدازه ها و غبار آتشفشانی را بر در د دیوار خانه ام خواهم دید؟ دیروز بالاخره غرید و خروشید و امروز به هوا که نگاه می کنم و غبارهای معلق در فضا را که می بینم ، می بینم که امروز همان روزی است که سالها نگرانش بودم و از خود می پرسیدم. خانه ام در زیر غبار پوشیده شده و کف حیاط یکدست سیاه شده .

یکی از شیشه ها هم شکسته .

امروز دولت می گوید باید از اینجا برویم اما پدران من سالها در اینجا و در دامنه همین غرّندۀ عصبانی زیسته اند . من به این خاک بسته ام ، نه که دلبسته ام بلکه بسته ام . من از این خاکم و این خاک از من است. من در کنار این عصبانیِ بزرگ ، این سینه پرمذابِ رمزآلود ، این هیبت ترسناک می مانم . من از اینجا نخواهم رفت . وای چقدر کار دارم . باید عجله کنم . باید غبارها را از روی شیشه پنجره ها پاک کنم .

....

*****************************

در خبرها آمد که هفته گذشته (از روز ۲۶ ژانویه) کوه آتشفشانی «شین موئه داکه» ( Shinmoedake (新燃岳))در جنوب ژاپن در منطقه کیوشو پس از ۵۲ سال به دلیل حرکات صفحات تکتونیکی زمین دوباره فعال شد و در اثر فعالیت این کوه ۱۴۲۱متری ، خاکستر و دوده به ارتفاع بیش از ۲۰۰۰متری هوا پرتاب شد و نواحی اطراف این کوه آتشفشانی در تاریکی مطلق فرو رفت .(۱)

چند شب پیش تلویزیون ژاپن داشت گزارشی از آن منطقه پخش می کرد و در خلال نشان دادن تصاویری از دامنه کوه شین موئه خبرنگار مصاحبه ای داشت با سالخورده خانمی ساکن شهر تاکاهارو که جارو به دست در حال پاک کردن غبارهای نشسته بر در و دیوار و حیاط خانه اش بود . خبرنگار مصاحبه ای با وی داشت و او در حالی که نگرانی عمیق در چشم هایش موج می زد با پاسخ هایی کوتاه جواب سوالات خبرنگار را داد و سپس بلافاصله دوباره مشغول پاک کردن و جارو کردن حیاط خانه شد .

 دیدن تصویر چهره این خانم و اینکه با وجود تداوم فعالیت کوه آتش فشانی ، مردم محلی در برخی از مناطق نزدیک کوه، تلاش می کنند گرد و غباری که بر محیط زندگی آنها نشسته را پاکسازی کنند و اینکه این کوه در ۳۰۰سال گذشته ۶بار فعال شده احساس عجیبی در من ایجاد کرد. اینکه چطور می شود نسلی چند صد سال در دامنه کوهی آتشفشانی زندگی کند ؟ مگر می توان «در کنار آتشفشان» سکنی گزید ؟ اینکه امروز چطور با جارو غبار نشسته بر حیاط خانه را پاک می کند؟ ... (۲) متن فوق را نوشتم هرچند که هنوز چهره آن خانم و نحوه صحبت کردنش و نگرانی نگاهش در ذهنم مانده و ...

 تصاویر منتشر شده در رسانه ها از وضعیت اخیر کوه شین موئه داکه و مناطق اطرافش

۱- سازمان مدیریت بحران ژاپن در گزارشی اعلام کرده که با توجه به حرکت صفحات تکتونیکی زمین ، پیش بینی می شود که این کوه تا یکسال آینده فعال باشد و احتمال فوران مواد مذاب از دهانه این آتشفشان در چند روز آینده وجود دارد . به دلیل فعالیت های این کوه پرواز هواپیماها و حرکت قطارها در این منطقه متوقف شده است .

۲- در طرح پروژه راهسازی محور فیروزآباد - جم - عسلویه هم این احساس بارها و بارها به من دست داده بود. موارد بسیاری شد که وقتی برای بازدید از پروژه راهسازی می رفتیم پس از اینکه با ماشین دو سه ساعت و به سختی مسیرهای صعب العبور را در میان کوههای جنوب فارس رد می کردیم تا مثلاً به محل آخرین تونل در دست ساخت برسیم ناگهان می دیدی کنار دستت و در چند صد متری آن تونل ،  در دامنه وسیع کوه ، چند خانواده عشایر سیاه چادر ها را برپا کرده اند و مشغول زندگی اند . اولین سوالی که به ذهن می رسید اینکه :« آخر چرا اینجا ؟ چطور تا اینجا ؟ ... » ... . هفته بعد هم که برای بازدید از پروژه می رفتیم بازهم آن چند خانواده در همانجا بودند و هفته بعدتر و بعدتر ... هرچند که می دانستم بسیاری از احساسات آنها را نمی توانم حس کنم ، اما کاملا می توانستم درک کنم که این جاده ، این دشت زیبارا که منطقه پادشاهی اینها و سکونت سالیان دراز قشلاقشان است از ایشان خواهد ستاند .